در این مقاله قصد داریم به معرفی کامل سیم ارت (earth) و انواع کاربردهای آن بپردازیم. سیم ارت یا سیم اتصال به زمین (Earth wire) یک سیم فلزی است که به منظور محافظت از افراد و تجهیزات در برابر برق گرفتگی و افزایش ایمنی در مدارهای الکتریکی استفاده میشود. این سیم به صورت یک هادی رسانا عمل میکند و جریان برق نشتی را به زمین منتقل میکند.
کاربردهای سیم ارت (earth)
جلوگیری از برق گرفتگی: در صورت بروز نشتی جریان برق، سیم ارت جریان برق را به زمین منتقل میکند و از انتقال آن به بدن انسان جلوگیری میکند. این کار به این صورت انجام میشود که سیم ارت به بدنه وسیله الکتریکی متصل میشود. در صورت بروز نشتی جریان برق، این جریان از طریق سیم ارت به زمین منتقل میشود و از انتقال آن به بدن انسان جلوگیری میکند.
کاهش ولتاژ صاعقه: در صورت برخورد صاعقه به ساختمان، سیم ارت جریان برق را به زمین منتقل میکند و از آسیب دیدن ساختمان و وسایل برقی جلوگیری میکند. این کار به این صورت انجام میشود که سیم ارت به یک چاه ارت یا یک لوله فلزی متصل میشود. در صورت برخورد صاعقه به ساختمان، جریان برق از طریق سیم ارت به زمین منتقل میشود و از آسیب دیدن ساختمان و وسایل برقی جلوگیری میکند.
جلوگیری از آسیب دیدن وسایل برقی: در صورت بروز نوسانات برق، سیم ارت جریان برق را به زمین منتقل میکند و از آسیب دیدن وسایل برقی جلوگیری میکند.
جلوگیری از آتش سوزی: در صورت بروز اتصالی در سیمهای برق، سیم ارت جریان برق را به زمین منتقل میکند و از آتش سوزی جلوگیری میکند.
رنگ سیم ارت
بر اساس استاندارد ملی ایران، رنگ سیم ارت باید سبز باشد. این رنگ باید به طور یکنواخت در تمام طول سیم اعمال شود. همچنین، ممکن است از رنگ زرد در کنار رنگ سبز برای سیم ارت استفاده شود. در این صورت، رنگ زرد باید حداقل 30 درصد از سطح سیم را پوشش دهد. البته استفاده از رنگ سبز برای مشخص کردن سیم ارت بسیار رایجتر است و میتوان آن را استاندارد اصلی این سیمها تلقی کرد.
در برخی از کشورهای دیگر، رنگ سیم ارت ممکن است متفاوت باشد. به عنوان مثال، در ایالات متحده آمریکا، رنگ سیم ارت معمولاً سبز و زرد است.
دو نکته مهم در رابطه با رنگ سیم ارت:
- رنگ سیم ارت باید به طور واضح قابل تشخیص باشد تا از اشتباه در هنگام اتصال سیمها جلوگیری شود.
- در صورت آسیب دیدن رنگ سیم ارت، باید سیم تعویض شود.
رنگ سیم ارت یک راه مهم برای شناسایی سیم ارت است. بنابراین، مهم است که رنگ سیم ارت به طور صحیح اعمال شود تا از ایمنی افراد و وسایل برقی اطمینان حاصل شود.
انواع سیم ارت
سیم ارت بر اساس نوع هادی، نوع عایق و نوع اتصال به زمین به انواع مختلفی تقسیم میشود.
1.بر اساس نوع هادی
بر اساس نوع هادی، سیم ارت به دو دسته کلی تقسیم میشود:
سیم ارت مفتولی: سیم ارت مفتولی یک سیم فلزی تک رشته است که از مس یا آلومینیوم ساخته میشود. این سیم انعطاف پذیری بالایی دارد و برای نصب در مکانهای مختلف مناسب است. سیم ارت مفتولی معمولاً در تابلوهای برق، پریزهای برق و وسایل برقی استفاده میشود.
سیم ارت افشان: سیم ارت افشان یک سیم فلزی چند رشته است که از مس یا آلومینیوم ساخته میشود. این سیم مقاومت الکتریکی بالایی دارد و برای نصب در مکانهای مرطوب یا دارای رطوبت مناسب است. سیم ارت افشان معمولاً در چاه ارت و لوله فلزی استفاده میشود.
2.بر اساس نوع عایق
بر اساس نوع عایق، سیم ارت به دو دسته کلی تقسیم میشود:
- با عایق PVC: این نوع سیم از یک عایق PVC پوشیده شده است. سیم ارت با عایق PVC برای استفاده در محیطهای خشک و مرطوب مناسب است.
- با عایق XLPE: این نوع سیم از یک عایق XLPE پوشیده شده است. سیم ارت با عایق XLPE برای استفاده در محیطهای با دمای بالا مناسب است.
3.بر اساس نوع اتصال به زمین
بر اساس نوع اتصال به زمین، سیم ارت به دو دسته کلی تقسیم میشود:
- سیم ارت مستقیم: این نوع سیم مستقیماً به زمین متصل میشود. این نوع سیم ارت مستقیم برای استفاده در زمینهای با مقاومت الکتریکی پایین مناسب است.
- سیم ارت غیرمستقیم: این نوع سیم به یک وسیله فلزی متصل میشود که به زمین متصل است. سیم ارت غیرمستقیم برای استفاده در زمینهای با مقاومت الکتریکی بالا مناسب است.
4.سایر انواع سیم ارت
سیم ارت مسی روکش دار: این سیم از یک سیم مسی با روکش پلاستیکی ساخته شده است. روکش پلاستیکی از سیم در برابر خوردگی و آسیب محافظت میکند.
سیم ارت آلومینیومی روکش دار: این سیم از یک سیم آلومینیومی با روکش پلاستیکی ساخته شده است. روکش پلاستیکی از سیم در برابر خوردگی و آسیب محافظت میکند.
سیم ارت آماده: این سیم از یک سیم ارت مفتولی یا افشان همراه با یک ترمینال اتصال به زمین ساخته شده است. این سیم برای اتصال آسان سیم ارت به وسیله الکتریکی و زمین طراحی شده است.
نحوه اتصال سیم ارت
سیم ارت باید به طور صحیح به وسیله الکتریکی و زمین متصل شود. اتصال سیم ارت به وسیله الکتریکی معمولاً توسط یک ترمینال اتصال به زمین انجام میشود. اتصال سیم ارت به زمین نیز معمولاً توسط یک چاه ارت یا یک لوله فلزی انجام میشود.
نحوه اتصال سیم ارت به وسیله الکتریکی
برای اتصال سیم ارت به وسیله الکتریکی، باید مراحل زیر را دنبال کنید:
- انتهای سیم ارت را به اندازه کافی لخت کنید تا به ترمینال اتصال به زمین برسد.
- سیم ارت را به ترمینال اتصال به زمین بپیچید و پیچ ترمینال را محکم کنید.
- مطمئن شوید که اتصال سیم ارت به ترمینال محکم است.
اتصال سیم ارت به دوشاخه برق: سیم ارت معمولاً به ترمینال اتصال به زمین در دوشاخه برق متصل میشود. این ترمینال معمولاً با رنگ سبز یا زرد مشخص شده است.
اتصال سیم ارت به پریز برق: سیم ارت معمولاً به ترمینال اتصال به زمین در پریز برق متصل میشود. این ترمینال معمولاً با رنگ سبز یا زرد مشخص شده است.
اتصال سیم ارت به بدنه وسیله الکتریکی: سیم ارت معمولاً به بدنه وسیله الکتریکی متصل میشود. این اتصال معمولاً توسط یک ترمینال اتصال به زمین انجام میشود.
نحوه اتصال سیم ارت به زمین
برای اتصال سیم ارت به زمین، باید مراحل زیر را دنبال کنید:
- یک چاه ارت یا یک لوله فلزی را در زمین حفر کنید.
- سیم ارت را به چاه ارت یا لوله فلزی بپیچید.
- مطمئن شوید که اتصال سیم ارت به چاه ارت یا لوله فلزی محکم است.
به طور کلی اتصال سیم ارت یک کار مهم است و باید توسط یک متخصص برق انجام شود. اتصال صحیح سیم ارت میتواند از برق گرفتگی و آسیب دیدن وسایل برقی جلوگیری کند.
