کابل کواکسیال یا همان کابل هم محور ، یک کابل الکتریکی است که از دو لایه فلز تشکیل شده است. لایه داخلی، هسته مرکزی، سیگنال را حمل می کند. لایه خارجی، غلاف، هسته مرکزی را محاصره کرده و از آن محافظت می کند.
کابل کواکسیال از چهار جزء اصلی تشکیل شده است:
- هسته مرکزی: هسته مرکزی یک سیم مسی است که سیگنال را حمل می کند.
- عایق: عایق یک ماده دی الکتریک است که هسته مرکزی را از غلاف جدا می کند.
- محافظ: محافظ یک لایه فلزی است که هسته مرکزی و عایق را از تداخل الکترومغناطیسی محافظت می کند.
- روکش بیرونی: روکش بیرونی یک لایه محافظ است که کابل را از آسیب فیزیکی محافظت می کند.
از کابل کواکسیال برای انتقال سیگنال های الکتریکی در فرکانس های بالا استفاده می شود.
انواع کابل کواکسیال ( کابل هم محور)
کابل های هم محور در دو نوع اصلی موجود هستند:
- کابل هم محور نازک:
این نوع کابل ها معمولاً دارای قطر هسته مرکزی 0.5 میلی متر یا کمتر هستند. این کابل ها انعطاف پذیر هستند و می توانند به راحتی خم شوند. کابل های هم محور نازک معمولاً برای کاربردهایی استفاده می شوند که در آن انعطاف پذیری مهم است، مانند آنتن تلویزیون و دوربین های مدار بسته.
- کابل هم محور ضخیم:
این نوع کابل معمولاً دارای قطر هسته مرکزی 0.75 میلی متر یا بیشتر هستند. این کابل ها ظرفیت انتقال سیگنال بالاتری دارند و در برابر تداخل الکترومغناطیسی مقاوم تر هستند. کابل های هم محور ضخیم معمولاً برای کاربردهایی استفاده می شوند که در آن ظرفیت انتقال سیگنال بالا و مقاومت در برابر تداخل الکترومغناطیسی مهم است، مانند شبکه های کامپیوتری و تجهیزات پزشکی.
علاوه بر این دو نوع اصلی، کابل های کواکسیال با انواع مختلفی از مشخصات فنی نیز موجود هستند. در ادامه به برخی از این مشخصات فنی می پردازیم.
مشخصات فنی کابل هم محور
مشخصات فنی این کابل شامل موارد زیر می باشد.
-
امپدانس
امپدانس یک کابل مقاومت آن در برابر جریان الکتریکی است. در واقع، امپدانس کابل هم محور معمولاً 50 اهم یا 75 اهم است. امپدانس این کابل باید با امپدانس دستگاه های متصل به آن مطابقت داشته باشد. اگر امپدانس کابل با امپدانس دستگاه های متصل به آن مطابقت نداشته باشد، می تواند منجر به تلفات سیگنال و کاهش کیفیت تصویر یا صدا شود.
-
فرکانس کاری
فرکانس کاری، حداکثر فرکانسی است که می تواند بدون تلفات قابل توجهی سیگنال را منتقل کند. این فرکانس کابل به عوامل مختلفی مانند قطر هسته مرکزی و جنس مواد عایق بستگی دارد.
-
ضریب تلفات
ضریب تلفات کابل، میزان تلفات سیگنال در طول کابل است.در واقع، ضریب تلفات کابل به عوامل مختلفی مانند جنس مواد هسته مرکزی، عایق و غلاف بستگی دارد.
-
قطر هسته مرکزی
قطر هسته مرکزی کابل، بر ظرفیت انتقال سیگنال آن تأثیر می گذارد. همچنین لازم به ذکر است که قطر هسته مرکزی کابل هم محور معمولاً بین 0.38 میلی متر تا 2.5 میلی متر می باشد.
-
قطر غلاف
قطر غلاف کابل هم محور بر مقاومت در برابر تداخل الکترومغناطیسی آن تأثیر می گذارد. بنابراین، قطر غلاف این کابل معمولاً بین 2 میلی متر تا 10 میلی متر است.
انتخاب کابل هم محور مناسب
انتخاب نوع کابل هم محور مناسب به نیازهای خاص کاربرد بستگی دارد. اگر به کابلی نیاز دارید که انعطاف پذیر باشد و سیگنال های با کیفیت بالا را در فرکانس های بالا منتقل کند، کابل هم محور نازک گزینه مناسبی است. اگر به کابلی نیاز دارید که ظرفیت انتقال سیگنال بالاتری داشته باشد و در برابر تداخل الکترومغناطیسی مقاوم باشد، کابل هم محور ضخیم گزینه مناسبی است.
مثالی برای درک بهتر موضوع:
برای اینکه بهتر متوجه شوید کابل هم محور چیست، فرض کنید می خواهید یک سیگنال صوتی را از یک دستگاه ضبط صوت به یک بلندگو منتقل کنید. می توانید از یک کابل هم محور نازک استفاده کنید. این کابل سیگنال صوتی را بدون تلفات قابل توجهی منتقل می کند و انعطاف پذیر است، بنابراین می توانید آن را به راحتی به دستگاه ضبط صوت و بلندگو متصل کنید.
یا فرض کنید می خواهید یک سیگنال ویدئویی را از یک دوربین مدار بسته به یک مانیتور منتقل کنید. در این مورد، باید از یک کابل هم محور ضخیم استفاده کنید. این کابل ظرفیت انتقال سیگنال بالاتری دارد و در برابر تداخل الکترومغناطیسی مقاوم است، بنابراین می تواند سیگنال ویدئویی را با کیفیت بالا منتقل کند.
کاربردهای کابل هم محور
این کابل کاربردهای گسترده ای در صنایع مختلف دارد. برخی از کاربردهای متداول کابل هم محور را در ادامه بررسی می کنیم.
انتقال تلویزیون کابلی
کابل های هم محور استاندارد برای انتقال تلویزیون کابلی از آنتن به گیرنده استفاده می شوند. این کابل ها معمولاً از هسته مرکزی مسی با قطر 0.64 اینچ و لایه عایق پلی اتیلن استفاده می کنند.
انتقال صوت و تصویر
از این کابل برای انتقال سیگنال های صوتی و تصویری از دستگاه های منبع، مانند پخش کننده های دی وی دی، به دستگاه های نمایش، مانند تلویزیون ها، استفاده می شوند. این کابل ها معمولاً از هسته مرکزی مسی با قطر 0.25 اینچ و لایه عایق پلی اتیلن استفاده می کنند.
شبکه های کامپیوتری
کابل های هم محور در شبکه های کامپیوتری از دهه 1980 استفاده می شدند. این کابل ها برای انتقال داده ها در شبکه های اترنت استفاده می شدند. با این حال، امروزه کابل های کواکسیال در شبکه های کامپیوتری کمتر استفاده می شوند و به جای آنها از کابل های اترنت UTP یا کابل های فیبر نوری استفاده می شود.
رادیو آماتور
از این کابل ها در کاربردهای رادیویی آماتور برای انتقال سیگنال های رادیویی استفاده می شوند. این کابل ها معمولاً از هسته مرکزی مسی با قطر 0.25 اینچ و لایه عایق پلی اتیلن استفاده می کنند.
ارتباطات نظامی
کابل های هم محور در کاربردهای نظامی برای انتقال سیگنال های نظامی استفاده می شوند. این کابل ها معمولاً از هسته مرکزی مسی با قطر 0.25 اینچ و لایه عایق پلی اتیلن استفاده می کنند.
اندازه گیری و آزمایش
کابل های هم محور در کاربردهای اندازه گیری و آزمایش برای اندازه گیری و آزمایش سیگنال های الکتریکی استفاده می شوند. این کابل ها معمولاً از هسته مرکزی مسی با قطر 0.25 اینچ و لایه عایق پلی اتیلن استفاده می کنند.
مزیت های کابل های هم محور
کابل های هم محور دارای مزایای متعددی نسبت به سایر کابل ها هستند. برخی از این مزایا عبارتند از:
- ضریب تضعیف پایین: این کابل ها دارای ضریب تضعیف پایینی هستند، به این معنی که سیگنال ها را با کمترین از دست دادن کیفیت در مسافت های طولانی منتقل می کنند. این امر آنها را برای کاربردهایی که به انتقال داده های با کیفیت بالا در مسافت های طولانی نیاز دارند، مانند تلویزیون کابلی و اینترنت کابل، ایده آل می کند.
- مقاومت در برابر تداخل: کابل های هم محور دارای محافظی هستند که به جلوگیری از تداخل از منابع خارجی کمک می کند. این امر آنها را برای کاربردهایی که به انتقال داده های حساس به تداخل نیاز دارند، مانند شبکه های کامپیوتری، ایده آل می کند.
- هزینه کم: این نوع کابل ها نسبتاً ارزان هستند، که آنها را برای کاربردهای تجاری و مسکونی مقرون به صرفه می کند.
- پهنای باند بالا: این کابل ها می توانند طیف گسترده ای از فرکانس ها را انتقال دهند. این موضوع باعث می شود که کابل های کواکسیال برای کاربردهای مختلفی مانند انتقال داده، پخش تلویزیونی و مخابرات مناسب باشند.
- قابلیت اطمینان بالا: کابل های هم محور معمولاً دارای عمر طولانی و قابل اعتماد هستند. این امر به دلیل ساختار محکم آن ها است که در برابر آسیب های فیزیکی و محیطی مقاوم است.
سخن پایانی
در این مقاله، کابل کواکسیال به عنوان یک ابزار ارزشمند برای انتقال داده مورد بررسی قرار گرفت. این کابل ها می توانند داده ها را با کیفیت بالا و با کمترین تداخل انتقال دهند و در برابر تداخل الکترومغناطیسی مقاوم هستند. کابل های کواکسیال همچنین نسبتاً بادوام و قابل اعتماد هستند.
با توجه به مزایای کابل های کواکسیال، انتظار می رود که این کابل ها همچنان در کاربردهای خاص خود، مانند انتقال تلویزیون کابلی و انتقال داده با سرعت بالا، مورد استفاده قرار گیرند. علاوه بر کاربردهای سنتی کابل کواکسیال، می توان از این کابل برای کاربردهای جدیدی نیز استفاده کرد. به عنوان مثال، کابل های کواکسیال می توانند برای انتقال داده در شبکه های 5G استفاده شوند. شبکه های 5G پهنای باند بسیار بالایی را ارائه می دهند و کابل های کواکسیال می توانند برای انتقال این داده ها با سرعت و کارایی بالا مورد استفاده قرار گیرند.